+48 61 437 78 85
MENU

Skorupa jaja – wyzwanie dla hodowcy

W ostatnich dziesięcioleciach nastąpił ogromny postęp w produkcji kur nieśnych, a co za tym idzie – znaczący wzrost produkcji jaj. W okresie pięćdziesięciu lat ilość jaj pozyskiwana w ciągu roku od jednej nioski wzrosła z 225 do ponad 300 sztuk. Jednak postęp hodowlany prowadzący do zwiększenia nieśności napotkał barierę fi zjologiczną – w ciągu dnia kura może znieść tylko jedno jajo. Należy również pamiętać, że 7-8% całkowitej produkcji stanowią jaja pęknięte lub rozbite, co przyczynia się do strat fi nansowych wśród producentów jaj. Dlatego dotychczasowy cel, jakim jest ilościowy wzrost produkcji, został zmieniony na poprawę jakości produktu, jakim jest jajo. W warunkach wielkotowarowej produkcji oraz pełnej automatyzacji zbioru i pakowania jaj, które sprzyjają powstawaniu stłuczek szczególne znaczenie przypisuje się jakości skorupy jaja. Na rynku spożywczym skorupa jaja funkcjonuje jako swego rodzaju opakowanie dla treści jaja, a jej dobra jakość jest kluczowa dla wyboru dokonywanego przez konsumentów oraz dla ich bezpieczeństwa. Nie wolno zapominać, że jajo nie jest tylko produktem spożywczym, ale również początkiem nowego życia, a skorupka – nie tylko opakowaniem, ale również barierą, która chroni rozwijający się zarodek przed wpływem czynników zewnętrznych, wniknięciem drobnoustrojów, reguluje wymianę wody i gazów przez pory oraz stanowi źródło składników mineralnych. Na jakość skorupy jaja wpływa wiele czynników, do których należy zaliczyć: pochodzenie genetyczne niosek, poziom nieśności, stan zdrowia, warunki utrzymania, żywienie oraz wiek niose W ostatnich dziesięcioleciach nastąpił ogromny postęp w produkcji kur nieśnych, a co za tym idzie – znaczący wzrost produkcji jaj. W okresie pięćdziesięciu lat ilość jaj pozyskiwana w ciągu roku od jednej nioski wzrosła z 225 do ponad 300 sztuk. Jednak postęp hodowlany prowadzący do zwiększenia nieśności napotkał barierę fi zjologiczną – w ciągu dnia kura może znieść tylko jedno jajo. Należy również pamiętać, że 7-8% całkowitej produkcji stanowią jaja pęknięte lub rozbite, co przyczynia się do strat fi nansowych wśród producentów jaj. Dlatego dotychczasowy cel, jakim jest ilościowy wzrost produkcji, został zmieniony na poprawę jakości produktu, jakim jest jajo. W warunkach wielkotowarowej produkcji oraz pełnej automatyzacji zbioru i pakowania jaj, które sprzyjają powstawaniu stłuczek szczególne znaczenie przypisuje się jakości skorupy jaja. Na rynku spożywczym skorupa jaja funkcjonuje jako swego rodzaju opakowanie dla treści jaja, a jej dobra jakość jest kluczowa dla wyboru dokonywanego przez konsumentów oraz dla ich bezpieczeństwa. Nie wolno zapominać, że jajo nie jest tylko produktem spożywczym, ale również początkiem nowego życia, a skorupka – nie tylko opakowaniem, ale również barierą, która chroni rozwijający się zarodek przed wpływem czynników zewnętrznych, wniknięciem drobnoustrojów, reguluje wymianę wody i gazów przez pory oraz stanowi źródło składników mineralnych. Na jakość skorupy jaja wpływa wiele czynników, do których należy zaliczyć: pochodzenie genetyczne niosek, poziom nieśności, stan zdrowia, warunki utrzymania, żywienie oraz wiek niose

W ostatnich dziesięcioleciach nastąpił ogromny postęp w produkcji kur nieśnych, a co za tym idzie – znaczący wzrost produkcji jaj. W okresie pięćdziesięciu lat ilość jaj pozyskiwana w ciągu roku od jednej nioski wzrosła z 225 do ponad 300 sztuk. Jednak postęp hodowlany prowadzący do zwiększenia nieśności napotkał barierę fi zjologiczną – w ciągu dnia kura może znieść tylko jedno jajo. Należy również pamiętać, że 7-8% całkowitej produkcji stanowią jaja pęknięte lub rozbite, co przyczynia się do strat fi nansowych wśród producentów jaj. Dlatego dotychczasowy cel, jakim jest ilościowy wzrost produkcji, został zmieniony na poprawę jakości produktu, jakim jest jajo. W warunkach wielkotowarowej produkcji oraz pełnej automatyzacji zbioru i pakowania jaj, które sprzyjają powstawaniu stłuczek szczególne znaczenie przypisuje się jakości skorupy jaja. Na rynku spożywczym skorupa jaja funkcjonuje jako swego rodzaju opakowanie dla treści jaja, a jej dobra jakość jest kluczowa dla wyboru dokonywanego przez konsumentów oraz dla ich bezpieczeństwa. Nie wolno zapominać, że jajo nie jest tylko produktem spożywczym, ale również początkiem nowego życia, a skorupka – nie tylko opakowaniem, ale również barierą, która chroni rozwijający się zarodek przed wpływem czynników zewnętrznych, wniknięciem drobnoustrojów, reguluje wymianę wody i gazów przez pory oraz stanowi źródło składników mineralnych. Na jakość skorupy jaja wpływa wiele czynników, do których należy zaliczyć: pochodzenie genetyczne niosek, poziom nieśności, stan zdrowia, warunki utrzymania, żywienie oraz wiek niosek.

Wraz z wiekiem ptaków obserwuje się spadek ilości wapnia odkładanego w skorupie, a to powoduje wzrost udziału jaj z uszkodzoną skorupą. W miarę wzrostu nieśności wzrasta również masa jaja i masa samej skorupy. Jednak przyrost masy całego jaja jest znacznie szybszy niż przyrost masy skorupy, co skutkuje zmniejszeniem procentowego udziału skorupy w masie jaja. Poza tym jajo od nioski starszej charakteryzuje się mniejszym procentowym udziałem skorupy w stosunku do jaja o tej samej masie, ale od młodszej nioski. Zmiany w ilości odkładanego wapnia wpływają na wytrzymałość skorupy. W jajach od starszych ptaków zauważono nieznaczny spadek grubości skorupy, czemu towarzyszy spadek wytrzymałości skorupy. Na zmiany prowadzące do obniżenia jakości skorupy wraz z wiekiem ma prawdopodobnie wpływ spowolnienie procesów mineralizacji oraz jej mikrostruktura i koncentracja białek matrycy.
W przypadku żywienia drobiu kluczową rolę dla jakości skorupy pełni ilość składników mineralnych, ich wzajemny stosunek, przede wszystkim chodzi tu o wapń i fosfor oraz pochodzenie i forma wapnia. Wapń w postaci węglanu wapnia stanowi około 97% wśród składników skorupy jaja. Oprócz tego wapń bierze udział w gospodarce hormonalnej i wpływa na owulację. Z metabolizmem wapnia w organizmie wiąże się obecność witamin z grupy D. Na przemiany wapniowe ma wpływ zawartość w paszy witamin z grupy D oraz forma ich podania. Witamina D3, która jest regulatorem parathormonu, bierze udział w regulacji metabolizmu wapnia i fosforu, i jest niezbędna do syntezy białek wiążących wapń (ang. CaBPs – Ca
– Binding Proteins). Białka CaBPs biorą udział w transporcie wapnia przez ścianę jelita. Niedobór witaminy D3 jest przyczyną znoszenia jaj o bardzo cienkich skorupach, powoduje przerwanie nieśności i demineralizację szkieletu.
Wapń wykorzystywany do kalcyfi kacji skorupy jaja pochodzi z przewodu pokarmowego lub rezerw zmagazynowanych w szkielecie. Wraz z krwią pierwiastek w formie zjonizowanej trafi a do gruczołu skorupowego.

Wzrost zapotrzebowania na wapń wzrasta, gdy jajo znajduje się w gruczole skorupowym. Prowadzi to, do wzrostu pobierania tego pierwiastka, a jego resorpcja wzrasta dwukrotnie. Jeżeli wapń zostanie podany w okresie formowania się skorupy jaja, czyli w godzinach wieczornych (przy zastosowaniu typowego programu świetlnego – 16 godzin światła i 8 godzin ciemności), to zostanie on wykorzystany do procesu kalcyfi kacji bez wcześniejszego odkładania w kościach. Takie bezpośrednie wykorzystanie wapnia ma korzystny wpływ na jakość skorupy. Jednak wraz z wiekiem obserwuje się zmiany we wchłanianiu wapnia z przewodu pokarmowego. Zmiany te, są wynikiem spadku zapotrzebowania ptaków na wapń w związku z obniżeniem nieśności. Wchłanianie wapnia w przewodzie pokarmowym jest wywołane rozpoczęciem nieśności, a ograniczane wraz ze spadkiem nieśności. Jednak zdolność wchłaniania wapnia w jelicie nie osiąga swojego maksimum w momencie rozpoczęcia przez ptaki nieśności, ale stopniowo rośnie przez początkowy okres nieśności.
Białka biorące udział we wchłanianiu wapnia można podzielić przynajmniej na 4 grupy:
białka wiążące wapń – CaBPs zwane również calbidins; ATPazy wapniowe błon komórkowych – Ca2+ATPazy; kanały dla jonów wapnia i sodu (ang. NCXs – Na+/Ca2+exchangers); nabłonkowe kanały wapniowe – TRPVs.
U ptaków wchłanianie wapnia odbywa się głównie w początkowym odcinku jelita – w dwunastnicy i jelicie czczym. Proces wchłaniania wapnia można podzielić na 3 etapy:
1. Przejście jonów wapnia przez rąbek szczoteczkowy – zgodnie z gradientem stężeń Ca2+, które jest wyższe w świetle jelita (wapń z pokarmu), a niższe wewnątrz komórek nabłonka jelita. Jony wapnia przenikają do wnętrza komórki przez kanały wapniowe znajdujące się w błonie komórkowej -TRPV5 i TRPV6.
2. Dyfuzja ułatwiona wapnia w kierunku błony podstawnej komórek nabłonka, która zachodzi dzięki obecności białek CaBPs.
3. Przejście wapnia przez błonę podstawną komórek nabłonka – etap zależny od dopływu energii, gdyż zachodzi wbrew gradientowi stężeń (niskie stężenie Ca2+ wewnątrz komórki i wyższe stężenie w osoczu); możliwy dzięki Ca2+- ATPazie i w mniejszym stopniu kanałom Na+/Ca2+.
W fermie doświadczalnej SGGW RZD Wilanów – Obory przeprowadzono doświadczenie z zastosowaniem płynu Ayucal.
Preparat zalecany jest do stosowania między innymi w fermach niosek reprodukcyjnych i towarowych. Substancje czynne pochodzenia ziołowego zawarte w preparacie Ayucal znacząco wpływają na wzmocnienie najważniejszego z mechanizmów przyswajania wapnia jakim jest aktywacja wspomnianych uprzednio CaBPs.
Wzmocnienie tego etapu przemian wyraźnie wpływa na poprawę efektywności tworzenia się kompleksów wapniowo – białkowych i sprzyja zwiększeniu dostępności wapnia w procesie tworzenia skorupy jaj.

Dla oceny skuteczności preparatu Ayucal kury ISA Brown w wieku 70 (S – końcowy etap produkcji) i 59 tygodni (M) podzielono na dwie grupy liczące po 180 ptaków (grupę kontrolną – K i doświadczalną – D). Kury utrzymywane były w systemie klatkowym. Warunki utrzymania (program światła, temperatura w budynku, program żywieniowy) były zgodne z instrukcją prowadzenia stada ISA Brown. Kurom z grup doświadczalnych (S-D i M-D) podawano w wodzie do picia preparat Ayucal przez okres sześciu tygodni. Ocena jakości jaj została przeprowadzona przed rozpoczęciem podawania preparatu oraz po zakończeniu jego podawania. Jaja przeznaczone do analizy pochodziły z dziennego zbioru. Jaja poddano próbie wytrzymałościowej na zgniatanie przy użyciu sprzętu wytrzymałościowego ZWICK oraz standardowej ocenie jakości za pomocą zestawu QCS.
W czasie podawania preparatu Ayucal w obu grupach doświadczalnych (S – D i M – D) zanotowano wyższą średnią nieśność w porównaniu do grup kontrolnych (S – K i M – K), które preparatu nie otrzymywały. Zwiększenie nieśności w grupach doświadczalnych kształtowało się od 3,3 % aż do 8,8 %. Oprócz tego w grupach doświadczalnych udział jaj stłuczonych był dwukrotnie mniejszy niż w grupach kontrolnych. Wyniki zamieszczono w tabeli 1.

Niektóre badania donoszą o zmianie masy jaj w wyniku stosowania różnych preparatów wpływających na jakość skorupy. Przykładowo, podawanie nioskom aktywnej formy witaminy D3, poza pozytywnym wpływem prowadzi również do spadku masy jaj. W wyniku podawania preparatu Ayucal nie zaobserwowano podobnego do samej witaminy D3 negatywnego wpływu na zmniejszenie masy jaj. Należy podkreślić, że szczególnie istotne jest zwiększenie nieśności przy jednoczesnym utrzymaniu masy jaja.
Parametrem określającym jakość skorupy jest jej wytrzymałość na zgniatanie. Podawanie preparatu Ayucal spowodowało wzrost wytrzymałości skorupy, który oceniany był w testach laboratoryjnych przy wykorzystaniu aparatu ZWICK. W trakcie pomiaru maksymalnej siły niezbędnej do zgniecenia jaja (F max) stwierdzono jednoznacznie wzrost tego parametru w przypadku jaj pochodzących od ptaków otrzymujących preparat Ayucal. Obserwowany wzrost niezbędnej siły zgniotu skorupy jaj u ptaków w końcowej fazie nieśności kształtował się na poziomie 3,5%. Obserwacje te znalazły potwierdzenie w ocenie jakości jaj na fermie. Całkowita ilość jaj stłuczonych w grupach kur otrzymujących preparat Ayucal była ponad dwukrotnie niższa w porównaniu do ilości jaj z uszkodzoną skorupą w grupach kontrolnych (tabela 1). Obserwowane wyniki potwierdzone zostały w analizie statystycznej, która wykazała, że różnice w średniej nieśności i procentowym udziale jaj z uszkodzoną skorupą są statystycznie istotne.
Podsumowując działanie preparatu Ayucal należy podkreślić jego znaczący wpływ na poprawę średniej nieśności kur w końcowej fazie nieśności oraz dwukrotne ograniczenie ilości jaj stłuczonych.

FARMWET
LINIA VET
Opracowana dla lekarzy weterynarii.
POKAŻ PRODUKTY
PARTNERZY
CERTYFIKATY
© Farmwet. Wszystkie prawa zastrzeżone.